A evolución das emisións de Gases de Efecto Invernadoiro (GEI) por sectores de actividade en 1990-2020, o mesmo que acontece coa das emisións por gases, ten sido dispar.
Sector enerxético
O sector enerxético, cuxas emisións orixínanse principalmente nas centrais térmicas e na refinaría, foi o que máis diminuíu o seu impacto climático nas tres últimas décadas, tanto en termos absolutos como relativos.
En 2020 as emisións do sector enerxético foron un 77,9% inferiores ás de 1990 (-11.592.726 toneladas de CO2 eq). Pasou de ser, e con moita diferenza, o sector máis emisor en 1990, a ser superado en 2020 polo transporte, a industria e a produción agrogandeira (mesmo sen incluír as emisións da maquinaria agrícola).
A redución das emisións totais nun 35,9% con respecto a 1990 débese, moi principalmente, ao sector enerxético.Explícase fundamentalmente polo desprazamento da electricidade xerada nas centrais de carbón pola procedente de nova potencia renovábel, maioritariamente eólica, e máis pola suba do prezo do CO2 no mercado europeo de emisións rexistrada a partir de 2019.
Lamentabelmente, o forte descenso das emisións atinxido no sector enerxético en 2019-2020 puido acadarse uns 10 anos antes, de se ter reducido drasticamente ou ter cesado a actividade das centrais de carbón das Pontes e Meirama, as centrais térmicas máis intensivas en emisións de CO2, cando o seu papel de respaldo da xeración renovábel podía xa ser asumido polas centrais de gas que comezaron a operar en 2007.
Ademais, a día de hoxe, a redución das emisións neste sector podería ser aínda ben maior do que foi de non se ter producido unha importante desaceleración da instalación de nova potencia renovábel eléctrica a partir de 2008.
Industria
A industria tamén diminuíu a súa achega á crise climática, aínda que en moita menor medida que o sector enerxético.
En 2020, as emisións da industria ascenderon a 3.517.638 toneladas, fronte ás 4.300.705 de 1990 (-783.067, -18,2%, ). O uso de enerxía fósil na industria apenas diminuíu entre 1990 e 2020 e, se tomamos como referencia o 2019, non influído pola COVID-19, mesmo medrou (+11,6%).
A baixada das emisións neste sector foi debida case en exclusiva á redución das emisións asociadas a procesos (sen combustión) na industria metalúrxica (aceiro, aluminio, ferroaleacións, silicio) e, en menor medida, na de produtos minerais (cemento, cerámica). Estas compensaron os importantes incrementos nas emisións de procesos na industria química e no uso de hidrofluorocarbonos (HFCs) en refrixeración e aire acondicionado.
Tamén descenderon as emisións vencelladas á xestión de residuos de residuos e augas residuais, en 265.589 toneladas de CO2 equivalente con respecto a 1990 (-39,3%). Un recorte debido sobre todo á diminución das emisións do tratamento de augas residuais.
Transporte
O transporte de persoas e mercadorías foi a actividade na que máis medraron as emisións en Galicia desde 1990, tanto en termos absolutos como relativos, por causa moi principalmente do transporte por estrada. Desde 2019 é o maior sector emisor.
Entre 1990 e 2020 as emisións do transporte acrecentáronse nun 29,3%, mais se consideramos o ano 2019, sen restricións de mobilidade derivadas da COVID-19, a suba foi do 58,4% (+1.889.850 toneladas de CO2 eq).
As emisións de GEI deste sector atinxiron un pico de 6,2 millóns de toneladas en 2007, no que estiveron perto de duplicar as de 1990. Nos anos seguintes diminuíron por efecto da crise económica e entre 2013-2019 estabilizáronse arredor dos cinco millóns de toneladas. En 2020, os efectos socioeconómicos da COVID-19 fixeron caer as emisións até 4,2 millóns de toneladas.
Residencial, comercial e institucional, maquinaria agrícola e frota pesqueira
Estes sectores, agrupados na categoría “Outros sectores” no inventario oficial (categoría 1A4 en nomenclatura CRF), aumentaron as emisións derivadas do seu uso de combustíbeis fósiles nun 27,4% (+678.835 toneladas de CO2 eq). Xa que logo, foron os que máis aumentaron as súas emisións, despois do transporte.
As emisións conxuntas destes sectores acadaron un teito en 2010-2016, período no que situaron nos 3,5-3,7 millóns de toneladas. Desde aquela obsérvase unha tendencia ao descenso, até uns 3,1 millóns en 2019-2020.
Agricultura e gandaría
As emisións do sector agrario, protagonizadas pola gandaría, medraron o 20,3% (+628.360 toneladas de CO2 eq) en relación a 1990. Ademais, e a diferenza do resto de sectores, as emisións apenas diminuíron con respecto a 2005 (-1,8%, -67.489 toneladas).
O aumento das emisións neste sector (excluídas as da maquinaria) é atribuíbel sobre todo á dixestión do gado vacún e, en menor medida, ao uso de fertilizantes.
(Actualización: xullo de 2022).
Unidade
A unidade empregada é o CO2 equivalente (CO2eq), que ten en conta a capacidade de xerar quecemento global de todos os GEI considerados, en relación ao principal deles, o CO2.
Notas
Os gases considerados son aqueles incluídos no Inventario estatal de GEI, elaborado conforme á Convención Marco das Nacións Unidas sobre cambio climático: dióxido de carbono (CO2), metano (CH4), óxido nitroso (N2O), hidrofluorocarbonos (HFC), perfluorocarbonos (PFC) e hexafluoruro de xofre (SF6). Polo tanto, non se inclúen contaminantes tóxicos como as partículas, o dióxido de nitróxeno (NO2) ou o dióxido de xofre (SO2).
Non se inclúen as emisións de GEI do transporte aéreo e marítimo internacional nin as de CO2 derivadas da queima de biomasa. Tampouco as emisións de GEI vencelladas aos cambios de uso do solo e á silvicultura, por non figuraren nos datos para Galicia facilitados polo Ministerio para a Transición Ecolóxica.
Fonte
Táboa coa desagregación territorial para Galicia do Inventario español gases de efecto Invernadoiro (Serie 1990-2020). Ministerio para a Transición Ecolóxica.
OGACLI 